Neden Baş Ağrısı Çekeriz?
Çevremizdeki insanların ve kendimizin de sıklıkla şikâyet ettiği bir sağlık problemi olan baş ağrısı kafamızın belli bir noktasından başlıyor olmasının yanı sıra, aynı zamanda başın iç kısmı dışında, kafa derisi ve yüzü de kapsadığı görülebilir. Birbirlerine nispeten benzemeyen farklı nedenlerden oluşan çeşitli ağrılara yol açtığı gibi, kısa süreli baş ağrılarının yanı sıra haftalar boyunca süren ağrılarında olduğu görülmektedir. Aynı zamanda türlerine göre baş ağrıları iki farklı gruba ayrılmaktadır.
- İkincil baş ağrıları
- Birincil baş ağrıları
Baş ağrısı beyindeki ya da vücuttaki farklı bir hastalık yüzünden kaynaklanıyorsa bu ağrıya ’ikincil baş ağrıları’ denilmektedir. Ancak baş ağrısı başka hiçbir hastalığa bağlı kalmaksızın kendisi bir hastalık olarak ortaya çıkabilir. Başka bir hastalık yüzünden kaynaklanmayan baş ağrılarına ise ‘ birincil baş ağrıları’ denir. Günlük hayatımızda baş ağrısını pek fazla önemsemediğimiz görülmektedir. Eğer başımız ağrıdığı zaman bir aspirin ya da bir ağrı kesici alıp kısa bir sürede baş ağrısının geçmesini bekleriz. Çünkü sadece başımız ağrıdığını düşünür ve bir ağrı kesici aldıktan sonra baş ağrısının kısa bir süre içinde geçeceğini düşünürüz. Ancak baş ağrısının ciddi bir sağlık problemi olabileceğini düşünmeyiz. Öte yandan ayrım yapmaksızın hepsine ‘baş ağrısı’ olduğunu söylesek de, baş ağrısının migren, gerilim, küme gibi farklı çeşitleri ve farklı sebepleri vardır.
Birincil Baş Ağrısı Çeşitleri Ve Nedenleri
- Migren Ağrısı
- Gerilim Tipi Baş Ağrıları
- Küme Baş Ağrısı
Migren ağrısının niçin ortaya çıktığı henüz bilinmiyorsa da ancak genetik ve çevre faktörlerinin önemli rol oynadığı gösterilir. Migren beyin damarlarının çeşitli tetikçiler sebebiyle genişleyip tekrar daralmasıyla ortaya çıkan baş ağrıları olarak adlandırılır. Uzmanlara göre kan dolaşımı problemlerinin ve ağrı sinyallerini iletmede önemli bir etkisi olan, 5. Beyin sinirlerindeki değişiklerinin de migrene yol açma olasılığı üzerinde durulur. Öte yandan araştırmalar sonucunda serotorin ve başka ağrı düzenleyici kimyasalların migrenin görülmesinin yol açabileceği söylenmektedir. Migren esnasında düşük seviyede görülen serotonin kimyasalı, trigeminal sinirinin ‘nöropeptid’ molekülü salmasına sebep olan bir sinyal gösterir. Doğrusu beyin zarına ulaştığında ise migren olarak adlandırılan baş ağrısına sebep olur. Öte yandan uykusuzluk, açlık, stres ve şarap gibi birtakım besin türleri, ses ve görüntü gibi duyusal sinyaller muhtemel migren tetikleyiciler olarak gösterilir. Aynı zamanda kimi kadınlarda, normal hormon dalgalanmalarında migreni tetiklediği bilinmektedir.
Gerilim tipi baş ağrısı, boyun ve kafa derisini de içine alabilen bir ağrı olduğu söylenmektedir. Büyük bir çoğunlukla başın arka tarafında başladıktan sonra öne doğru yayılır. Omuz, boyun, kafa derisi ya da çene kaslarının gerilmesi bu çeşitteki baş ağrısının sebepleri olarak gösterilir. En fazla rastlanan baş ağrısı grubunda yer alan,
anksiyete, depresyon, stres veya başın zedelenmesi, kas gerilimine ve baş ağrısına etkisi olduğu görülür. Başın sabit bir şekilde uzun bir süre tutulduğu zaman gerilim tipi baş ağrısına sebep olduğu gösterilir. Örneğin bilgisayar başında saatlerce çalışmak gibi, gerilim tipi baş ağrısının diğer tetikleyicileri ise aşırı derecede efor sarf etme, kötü uyku pozisyonu, uykusuzluk, halsizlik, sinüzit ya da göz yorgunluğu olarak sıralamak mümkündür. Aynı zamanda eski peynirler ve çikolata gibi gıdalar baş ağrısını tetiklediği gösterilmektedir. Yani bazı yiyeceklerin içindeki doğal veya yapay maddelerin baş ağrısını tetiklediği de söylenmektedir.
Küme baş ağrısı, ansızın başlayarak kişiyi gece uykusundan uyandırabilecek kadar şiddetli olabilir. Bu ağrı gün içerisinde ara ara kendini gösterdiği gibi bu durum aylarca sürebilir. Daha sonra ağrı aynı şekilde kendiliğinden kaybolur ve aylarca ortaya çıkmaz. Bu tip ağrılarının sebebi kesin olarak bilinmiyor. Ancak bazı bilim adamlarının görüşlerine göre
serotonin veya
histamin salgısının aniden salgılamasıyla bir bağlantısı olduğu sanılmaktadır. Aynı zamanda parlak ışıklar, yüksek irtifa, sıcaklık ve fiziksel yorgunluk, küme baş ağrısını tetiklediği belirtilir. Küme baş ağrısı diğer baş ağrısı çeşitlerine göre daha az görülen bir ağrı çeşidi olduğu gözlem sonuçlarından tarafından ortaya konulmuştur.
İkincil Baş Ağrıları Sebebi Nedir?
İkincil baş ağrısı, başka bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkan bir durum olduğunu söyledim. Eğer daha önce asla yaşamadığınız türde, şiddetli, sık sık tekrar eden, enseden başlayan ve aniden başlayan baş ağrıları yaşanıyorsa, bu ağrıların altında önemsenmesi gereken bir hastalık yatıyor olma olasılığı yatmaktadır. Kesinlikle ciddiye alınmalı ve ihmal edilmemesi gereken bir tespit olabilir. Aynı zamanda baş ağrısı ile birlikte kusma, bunaltı, zihin bulanıklığı, görme bozukluğu gibi şikâyetler ortaya çıkması durumunda hemen bir doktora görülmelidir. İkincil baş ağrısının altında yatan bazı hastalıklar hayati risk taşıdığından dolayı erken teşhis epey önemli bir hale gelmektedir. İkincil baş ağrılarına sebep olabilecek hastalıklar şunlardır.
- Baş ve boyun yaralanmaları
- Beyin damar hastalıkları
- Beyin sinir hastalıkları
- Beyin tümörleri
- Beyin basıncının yükselmesi
- Beyin enfeksiyonları
- Sinüzit
Günlük kronik baş ağrıları ise, ikincil grup baş ağrılarının sebebi olarak gösterilen hastalıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkmaktadır. Fakat bu ağrıların birincil grubun içinde olmasının yanı sıra herhangi bir hastalıktan kaynaklanmayan ağrılar da olması mümkündür. Bu durumda bedenimiz ağrı sinyallerine karşı aşırıcı derecede tepki vermeye başlar. Aynı zamanda beynimiz ağrıyı bastıran sinyalleri görevini iyi derecede yapmıyor olacaktır. Farklı hastalıklara bağlı olmayan fakat her gün ortaya çıkan baş ağrılarından şikâyet eden kişilerin genellikle çok fazla ağrı kesici aldıkları için sık sık baş ağrılarına kaldıkları görülmektedir. Ağrı kesiciye alışan bir vücut, ilaç alınmadığı zaman baş ağrısı ile cevap verdiği görülmektedir. Eğer haftada 3 günden fazla ağrı kesici alınıyorsa, günlük baş ağrıları riski ile karşı karşıya kalmanız kaçınılmazdır.
Tedavi Yöntemleri
Gerilim Tipi Baş Ağrısı
Hekimler tarafından önerilen basit ağrı kesiciler, kas gevşeticiler veya rahatlatıcı, kaygı giderici antidepresanlar kullanılabilir. Aynı zamanda bu hastalığın tedavisinde psikolojik terapiler ve gevşeme teknikleri de kullanılır.
Migren Tipi Baş Ağrısı
Migren tedavi sürecinde kullanılan ilaçların baş ağrısı atakları esnasında ağrıyı ortadan kaldırması veya buna eşlik eden bunaltı ve kusma gibi belirtilerin olması durumunda genellikle baş ağrısı ataklarının kontrol altında tutmaya yardımcı olmaktadır. Öte yandan migren tedavisine yönelik pek çok ilaç da bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Epilepsi, hipertansiyon, depresyon gibi farklı hastalıkları tedavi etmeye yönelik kullanılan bazı ilaçlar migren tipi baş ağrılarını önlemeye ve rahatlatmaya yardımcı olduğu bilinmektedir.
Küme Tipi Baş Ağrısı
Ağrının şiddetini ve süresini azaltabilen ya da hızlı bir şekilde etkisini gösteren ilaçlar tedavide kullanılmaktadır. Ancak bu ağrıyı tamamen giderecek bir tedavi yoktur.
Hiç yorum yok